واردات ۶۰ هزار تن محصول چاپی در ۹ ماه

روز ملی صنعت چاپ امسال فرصت خوبی بود برای طرح برخی مسائل : قولی که مدیر کل چاپ و نشر مورد تهیه و سازو کار برای تولید آمار  مرتبط با صنعت چاپ در سال گذشته داده بود، اعداد و ارقامی به بار آورد که خود برازش آنها را عرضه کرد و نمایندگان صنعت چاپ هم توانستند گلایه هایی را که از شدت تکرار کهنه شده اند دوباره به گوش سه عضو ارشد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برسانند. البته این فرصت خوب، امسال برای کارگران صنعت چاپ چندان خوب نبود، در مراسم امسال حضور آنها و خانواده هایشان بسیار کمرنگ تر بود. وقتی هر عضو خانوادشان در طول سال باید 30 هزار تومان پول برای برچسب و محصول چاپی خارجی بدهد، چرا باید آنجا باشند؟

روز شنبه 22 شهریور ماه تالار وحدت میزبان اهالی صنعت چاپ بود. در این مراسم "علی جنتی"وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، "سید عباس صالحی" معاون امور فرهنگی، "محمود رضا برازش" مدیر کل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعضای اتحادیه و جمعی از اهالی چاپ حضور داشتند.

مراسم با تلاوت آیات قرآن و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران شروع و سپس برازش خواسته شد به ایراد سخنرانی بپردازد.

برازش صحبت هایش را با خوش آمدگویی به حضار و تبریک دهه کرامت آغاز کرد: " لازم است از تمامی کسانی که در پایه گذاری روز صنعت چاپ و برگزاری 13 دوره گذشته جشنواره صنعت چاپ، صادقانه تلاش کرده اند تشکر و قدردانی کنم. همچنین از تمام تلاشگران عرصه چاپ و تولید، چه آنان که در این جمع حاضر هستند و چه آنهایی که حضور ندارند تشکر و قدردانی کنم. همچنین از تمام تلاشگران عرصه چاپ و تولید چه آنان که در این جمع حاضر هستند و چه آنهایی که حضور ندارند تشکر و قدردانی می کنم.

این برنامه به مناسبت روز صنعت چاپ و برای تقدیر از از پیشکسوتان، کارآفرینان و کارشناسان نمونه استانی برگزار می شود. در سال جاری تمام استانهای کشور در بررسی و معرفی افراد واجد شرایط فعالیت جدی داشته اند که موجب تعجب و خرسندی دبیرخانه مربوطه شد. همچنین چاپخانه ها و تشکل های صنفی متعددی در برگزاری مراسم و اهدای جوایز و یادمان جشنواره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را یاری کرده اند. امیدوارم سنت پسندیده تقدیرو تشکر از پیشکسوتان و برگزیدگان توسط اعزای صنف نهادینه شده و روز به روز گسترش یابد.

یکی از حلقه های محکم اتصال بخش های مختلف فرهنگی و اقتصادی به یکدیگر، صنعت چاپ است.در گذشته صنعت  چاپ بییشتر به تکثیر مقالات و کتب مربوط می شد، ولی در چند دهه اخیر تحولات بسیار زیاد و گسترده ای در صنعت چاپ رخ داده است. البته این تحولات همسو با سایر تغییرات تکنولوژیک و تغییر در روش زندگی بوده است. اغلب کالاها برای داشتن هویت به چاپ نیازمند هستند و برای نگهداری و انتقال، بسته بندی می شوند. با توجه به آمار موجود صنعت چاپ با بزرگترین صنعت فرهنگی کشور است به طوری که با بیش از صد هزار میلیارد ریال گردش مالی در سال از نظر اقتصادی از تمام صنایع فرهنگی کشور بزرگ تر است. البته در سایر کشورهای جهان نیز چنین است. گردش مالی صنعت چاپ در جهان حدود 800 میلیارد دلار براورد می شود. براساس مجوزهای صادر شده در طی 9 ماه گذشته بیش از 60 هزار تن انواع محصولات چاپی با تیراژ تقریبی7 میلیارد وارد کشور شده است .از سوی دیگر بسیاری از چاپخانه های کشور با کمبود سفارش مواجه هستند. آنچه در مرحله نخست به نظر می رسد عدم هماهنگی تشکیلات چاپی کشور با کمبود سفارش مواجه هستند. آنچه در مرحله نخست به نظر می رسد عدم هماهنگی تشکیلات چاپی کشور با در خواست و نیاز بازار است . برای درک صحیح و رفع این نقیصه اولین گام، داشتن اطلاعاتی قابل اتکاء از چاپخانه های کشور و تجهیزات آنهاست. ایجاد بانک اطلاعات بروز و دقیق خواست همه مسئولین و دست اندرکاران این صنعت است. نبود تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری وامکانات ارتباطی مناسب مانع تحقق این امر شده است. امیدوار هستم با دستور مقام محترم وزارت این موانع رفع، اتوماسیون و طرح آمارگیری سراسری در سال جاری محقق شود. در نبود آمار و اطلاعات، سرمایه گذاری ها و خرید تجهزات اغلب از روی حدس و گمان و رایزنی های محدود انجام می شود که منطقی به نظر نمی رسد. گام بعدی ایجاد و تقویت نظام مهندسی چاپ و بسته بندی و تشکیل هسته های علمی، مشاوره و اجرای پروژه های چاپی است که امیدوار هستیم با کمک متخصصین این نهاد ها پا گرفته و در توسعه صنعت چاپ نقش مهمی ایفا کنند.

گام سوم کمک به تجهیز و توسعه صنعت چاپ است . این صنعت نیز مانند سایر صنایع به سرعت در حال توسعه، تغییر و پیشرفت است و لازم است از تجهیزات روز و مدرن استفاده  کند. یکی از دلایل انبوه واردات کمبود تجهیزات مناسب و روزآمد در کشور است. وام هایی با کارمزد 20 در صد و بیشتر انگیزه ای برای سرمایه گذاری ایجاد نمی کنند. انتظار بر این است، این صنعت نیز مانند سایر صنایع و کشاورزی از تسهیلات کم بهره و طولانی مدت استفاده کند، لازم به ذکر است که ضعف صنعت چاپ باعث می شود محصولات صنعتی و کشاورزی در بسته بندی های نامناسب ارائه شوند که مشکل واردات و خام فروشی را در پی خواهد داشت. یکی از راه های کمک به این صنعت و کاهش واردات چاپی، کنترل و تنظیم ورود محصولات به کشور به کمک تعرفه واردات ارائه شد، نمایندگان محترم پیشنهاد اخذ تعرفه واردات محصولات فرهنگی را مصوب کردند. انتظار بر این است که این مصوبه مجلس محترم با دقت کامل اجرا و سهم هربخش برای رفع مشکلات آن تخصص یابد . با توجه به آمارهای واردات و قیمت تقریبی آنها برآورد می شود سالیانه بیش از 20 هزار مییارد ریال محصول چاپی وارد کشور شود. اگر مصوبه مذکور به طور کامل تخصیص یابد، با تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت چاپ بخش عمده ای از کمک های لازم برای توسعه این صنعت و تشخیص آن و دریافت وام های کم بهره محقق می شود. تولید مواد اولیه صنعت چاپ وبسته بندی از مسائل استراتژی کشور است. به طور مثال کمبود کاغذ در مقاطعی در کشور ایجاد بحران کرده است. با ایجاد صندوق ذکر شده تحولی در تولیدات داخلی نیز می توان انتظار داشت. همه به هوش و استعداد ایرانیان معترف هستند. جوانان ایران در فناوری های پیچیده و نو مانند بیو تکنولوژی، نانو، هوا فضا و هسته ای، توانایی های خود را به رخ جهان کشیده اند . با حمایت و برنامه ریزی صحیح در آموزش و پژوهش در این صنعت نیز می توانیم از کشورهای پیشرو باشیم، مشروط برآنکهمتحد شویمف همت کنینم و این صنعت بزرگ را گسترش دهیم."

گلایه های صنعت چاپ

بعد از برگزاری چند برنامه نوبت به سخنرانی "علی نیکو سخن" رئیس اتحادیه چاپخانه دران تهران می رسد.

نیکو سخن ضمن تبریک روز ملی صنعت چاپ، این روز را فرصتی برای تبادل نظر اهالی این صنعت دانست و گفت " چندسالی است که در شهریور ماه به مناسبت روز ملی صنعت چاپ علیرغم همه محدودیت ها و کمبود های موجود فرصتب برای تبادل نظر و تشریک مساعی در حوزه های گوناگون صنعت چاپ فراهم شده است که ضمن تجلیل از گروه پیشکسوتان، فعالان این صنعت نیز بتوانند خواسته های خود را به اطلاع مسئولان برسانند. خدار ا شاکریم که امسال هم مانند سالهای گذشته توفیق برگزاری این مراسم را داشتیم. صنعت چاپ بعنوان نقطه تلاقی اقتصاد، صنعت، فرهنگ و هنر حایز اهمیت و جایگاه ویژه ای است . صنعت چاپ زیربنای اصلی فرهنگ و هنر است و ما امسال در حالی چهاردهمین جشنواره صنعت چاپ را برگزار می کنیم که این صنعت علیرغم توانمندی های فراوان هنوز با انبوهی از مشکلات و کاستی ها دست و پنجه نرم می کند. اعمال سلیقه برخی از کارگزاران در خصوص مالیات بر درآمد، مالیات کاری و کمبود شدید نقدینگی و فرسودگی دستگاه ها بخشی از مشکلات است که عدم توجه به دستگاه های مذکوردر پوشش و جبران این هزینه ها و نقیصه ها بار مشکلات صنعت چاپ را سنگین تر کرده است. . کماکان دولت، چاپ را بعنوان صنعت به رسمیت نمیشناسد و همین امر موجبات عدم توسعه و نزول بهره وری مناسب را نزد فعالان این صنعت پدید آورده است.

شاید نخستین مشکل فعالان حوزه چاپ در ایران را بتوان سردرگمی این صنعت بین صنعت و فرهنگ دانست. ایثارگران صنعت چاپ از یک سو هیچ امتیازی از حمایت های صنعتی دریافت نمی کنند و از سوی دیگر از حداقل حمایت های فرهنگی نیز بی بهره هستند. بعنوان مثال می توان به مسئله معافیت مالیاتی کلیه فعالیت های فرهنگی اشاره کرد.

البته موجب خوشحالی است که  در سال جاری در سایه تدابیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور فرهنگی ناشران کشور توانستند از این امتیاز برخوردار شوند. اما چاپخانه داران همچنان در پیچ و خم کلامی و انشائی گرفتار هستند و با اعمال سلیقه برخی متولیان امور مالیاتی، تا به حال نتوانسته اند از این امتیاز بهره مند شوند. به خاطر داشته باشید که فرهنگ و نشر بدون صنعت چاپ معنا و مفهومی نخواهد داشت، چرا که چاپ ستون اصلی خیمه فرهنگ است. پس چه بهتر است که مسئولان بیندیشند و با برنامه های مدرن و براساس قانون، چاپخانه دارانی را هم که در فرآیند تولید کتاب نقش اساسی دارند مشمول قانون معافیت مالی قرار دهند. از دیگر مشکلاتی که طی سال های متوالی نفس فعالان این صنعت را به شماره انداخته و تعدادی از آنها را در آستانه غیر فعال شدن قرار داده است موضوع چاپخانه های دولتی و شبه دولتی است. این چاپخانه ها علاوه بر اینکه سفارشات واحد های تابعه را انجام می دهند به رقابت غیر منصفانه با بخش خصوصی می پردازند. از محل بیت المال هزینه می کنند و با ورود به بازار کار خود بخش خصوصی را از گردونه رقابت و ادامه حیات محروم می کنند . از انجا که یکی از شعار های دولت تدبیر و امید، ایجاد رونق در فضای کسب و کار بود، امید می رفت که اقدامات مؤثرتری در این حوزه به انجام برسد. اکنون پس از گذشت یکسال هنوزشاهد عملکرد در خور توجه ولی متأسفانه در کشور ما جایگاهی فرعی و حاشیه ای دراد. طبیعتاً کسانی که تاکنون مسئولیت چاپ و نشر وزارت فرهنگ  و ارشاد اسلامی را برعهده داشته اند تمام تلاش خود را مبذول کرده اند تا از این صنعت حمایت کنند، اما بدلیل جایگاه و ظرفیت سازمانی این امکان تاکنون فراهم نشده است. البته باید به اقدام مدیر کل چاپ و نشر و تلاش ایشان برای کاهش واردات محصولات چاپی اشاره کرد. اقدامی که می تواند سبب تحولات در صنعت چاپ کشور شود. از سوی دیگر صنعت چاپ سرگردان و حیران بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت است. این نابسامانی باید مرتفع شود. به طور طبیعی نمیتوانن انتظار داشت که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بتواند در حوزه های صنعتی ورود کرده و از صنعت چاپ حمایت های شایان توجهی داشنه باشد. بخش سخت افزاری و صنعت چاپ باید به دسته های صنعتی کشور منتقل شود تا از امکاناتی که سایر صنایع از آن بهره کمند شود. صادرات محصولات چاپی و حضور فعالان و صنعتگران ایرانی در عرصه بین المللی یکی از ظرفیت های بالقوه ای است که در صنعت چاپ کشور وجود دارد. به طور مشخص حوزه خاورمیانه ، کشورهای CIS و جنبش عدم تعهد ها از جمله مواردی است که صنعت چاپ در صورت رفع ساختاری می تواند در توسعه و بهره وری صادرات صنایع کشور ایفای نقش کند.

تقدیر از پیشکسوتان

در ادامه مراسم از 11 پیشکسوت و 3 کار آفرین برتر از سوی کمیته تعیین پیشکسوتان و کار آفرینان برتر انتخاب شده اند تقدیر به عمل آمد.

سید جلال حسینی لاهیجی، حسن عامری شهرابی، حسین قاسمی، محسن مهدوی حاجی، منصور حاج آخوندیان، عباس لاری، موسی تجلی رانکوهی، محمدعلی بهمنی، عبدالکریم پرتو دزفولی، سید مسعود پیمان و سیروس کاشیگر، بعنوان پیشکسوتان برگزیده چهاردهمین جشنواره صنعت چاپ انتخاب شدند.

همچنین از مهرداد گلستانیان، مصطفی ستاری فر، یدالله استاد آقا، به ترتیب از استانهای تهران، اصفهان و فارس نیز به عنوان کار آفرینان برتر این دوره از جشنواره تقدیر به عمل امد.

در این مراسم اکبر کاظمی حیدرلو، کارشناس چاپ و نشر اداره کل فرهنگ و ارشاد استان آذربایجان غربی به عنوان ئکارشناس نمونه چاپ و نشر در کشور شناخته شد.

تصویر آینده

علی جنتی وزیر فرهنگ وارشاد  اسلامی سخنران بعدی مراسم بود که پس از تبریک روز ملی صنعت چاپ ادامه دارد: " ایرانیان از دیر زمان تاکنون در تولید و نشر اندیشه و افکار پیشگام بوده اند و در تکامل دانش و بشری کوشیده اند. مردمان این دیار  باهنر و فراستی که در وجودشان نهفته است از نوآوری های جهانیان به خوبی بهره برده اند و فناوری های برتر را برای معرفی فرهنگ و آئین خود به کار گرفته اند . آنها از زمان ورود صنعت چاپ به ایران یعنی بیش از دویست سال قبل این صنعت نوپا را بکار گرفته اند و به تدریج با پشتکار خود آن را رونق بخشیده اند و برای ارتقاء سطح دانایی در جامعه همت ورزیده اند. چاپ را نمی توان صرفاً یک صنعت دانست، بلکه بیش از یک صنعت باشد، یک هنر است و به جهش هنر در جهان کمک شایانی کرده است. تردیدی نیست که نشر افکار و معارف بشری با توسعه صنعت چاپ میسر شد و عصر ارتباطات شکل گرفته است تقریباً همه علوم آکادمیک پیشرفت روزافزون خود را مدیون صنعت چاپ هستند . هنوز هم علیرغم توسعه فضاهای مجازی و شبکه ای این صنعت جایگاه خویش را در نشر کتاب، مطبوعات و تبلیغات حفظ کرده است. در این راه فناوری های اطلاعات و دیجیتال نیز در خدمت چاپ قرار گرفته اند  تا این صنعت هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی توسعه یابد. تخمین اقتصاد جهانی صنعت چاپ نشان می دهد که گردش مالی سالانه این صنعت در حدود 800 میلیارد دلار است. در حالی که سهم ایران از این رقم حدود 3 میلیارد دلار برآورد می شود. در این عرصه بیش از 5 هزار واحد صنفی و صنعتی با بیش از 50 هزار شغل مستقیم وجود دراد. با این حال لازم است همه دست اندر کاران دولتی و غیر دولتی به ابعاد فرهنگی و اقتصادی این صنعت به عنوان صنعت پایه در گسترش دانش و اطلاع رسانی بیش از پیش توجه کنند. در این میان نقش اتحادیه های صنفی ر رونق بخشیدن و به روزرسانی این صنعت به عنوان صنعت پایه در حوزه فرهنگ و هنر و مؤثر در اقتصاد بسیار مهم و جدی است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بعنوان سیاستگذار و حامی این صنعت با توجه به شعار سال 1393 با عنوان "اقتصاد و فرهنگ و اجرای سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی" در ارتباط تنگاتنگ با اهالی چاپ برای تحقق این اهداف مصصم است. این وزارتخانه تلاش می کند تا با همکاری اتحادیه های صنفی و پیشکسوتان این عرصه با بازنگری در قوانین و مقررات مرتبط، موانع موجود بر سر راه فعالیت رو به جلوی این صنعت را از پیش رو بردارد و کسب و کار در این عرصه را سهل کند و در این راه از تمام ظرفیت های قانونی و اجرایی استفاده خواهد کرد. مهمترین اقداماتی که در این زمینه انجام شده عبارت است از انعقاد تفاهم نامه هایی با نهاد های مختلف از جمله وزارت صنعت ، معدن و تجارت، صندوق توسعه ملی و بانک ها به منظور پرداخت تسهیلات به صاحبان صنایع چاپ، بهسازی و نوسازی این صنعت و ترغیب علاقه مندان به سرمایه گذاری. توسعه آموزش و پژوهش و منابع انسانی، چابکسازی و تلاش برای افزایش تخصص نیروهای انسانی ، تجهیز کتابخانه ها و آزمایشگاه های تخصصی در استان ها و پایان نامه های مرتبط از اهم تدابیر معاونت امور فرهنگی و اداره کل چاپ و نشر در این زمینه به شمار می رود. حمایت از نوآوری ها و خلاقیت های نیرو های جوان مستعد در این صنعت و تولید ماشین آلات و مواد اولیه در داخل با هدف اشتغال زایی و شوق آفرینی در جوانان و جلوگیری از خروج ارز و ایجاد بسترهای لازم برای اقتصاد مقاومتی از اهداف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این عرصه است . حمایت از نوسازی، بهسازی و ارتقاء کیفی دستگاهها و تجهیزات با همکاری سایر سازمان های مرتبط و اتحادیه ها و انجمن های تخصصی از دیگر برنامه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. تشکیل بانک جامع اطلاعات صنعت چاپ و نشر ایران از مسائل مهم حوزه صنعت چاپ و مورد اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که امیدوار هستیم در آینده ای نزدیک تحقق یابد. به دلیل فقدان پایگاه های علمی  پژوهشی متناسب با نیاز های چاپی کشور و عدم تعادل در نیاز ها و تجهیزات ، برخی از چاپخانه ها با کمبود سفارش و کسادی یازار مواجه شده اند. در حالی که در گمرکات با انبوهی از واردات محصولات چاپی به کشور و خروج ارز مواجه هستیم . اطلاعات دقیق و روز آمد آماری، علمی و پژوهشی مبنایی دقیق برای سیاست گذاری کلان و راهبردی در ورود تجهیزات و اقلام چاپی، مکان یابی متناسب چاپخانه و برآورد نیاز های چاپی در کشور خواهد بود. برپایی گردهمایی و هم اندیشی، جشنواره و نمایشگاه صنعت چاپ نیز در بستر لازم برای تجمیع آراء و نظرات اندیشمندان و صاحب نظران حوزه صنعت چاپ را فراهم کرده است. توجه به نقش محوری و اهمیت اتحادیه ها و انجمن های صنعت چاپ در کشورر، حمایت از آنها و واسپاری امور غیر حاکمیتی براساس اصول 44 قانون اساسی به این گروهها نیز از مواردی است که این وزارتخانه در حال پیگیری آن است. از نکات مهم درباره این صنعت توجه روز افزون جامعه به دستاوردهای این صنعت به ویزه در حوزه چاپ و بسته بندی و اهمیت آن در صادرات کالاهاست که امکان افزایش ظرفیت و ایجاد مشاغل جدید و دستیابی به بازارهای منطقه را فراهم اورده و حمایت از این بخش را ضروری می نماید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بهره برداری از چنین ظرفیت هایی برای افزایش اشتغال در داخل کشور و حمایت از تولیدات داخلی مصمم است. آنچه در پایان می خواهم بدان تاکید کنم ذکرآن نکته است که رهبری معظم انقلاب همواره به تولید دانش و حرکت در مرزهای علم تاکید کرده اند . و جوانانی ایرانی با لبیک به این خواسته در حال فتح قله های دانش هستند و هر روز افتخاری نو می آفرینند . صنعت یا به عبارتی هنر چاپ برای کشوری مثل ایران که گام های بلندی  در راه پیشرفت و تولید علم برداشته و دانشمندان آن در بسیاری  از علوم در مرزهای دانش حرکت می کنند  یکی از اولویت های اساسی به شمار می آید. به عبارت دیگر گسترش صنعت چاپ از جمله الزامات حضور در مرزهای دانش و معرفی دستاوردهای علمی و پژوهشی است .

 

وعهده ها دروغ بود

آخرین بخش سخنرانی توسط "رضا منصوری" مدیر عامل شرکت چاپ و نشر بانک ملی ایران انجام شد. وی صنعت چاپ را محور توسعه اقتصادی و اجتماعی معرفی  کرد و در ادامه گفت:" همانطور که می دانیم صنعت چاپ به عنوان محور توسعه و پایه و اساس تحول اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مطرح است و نقش بسیار تعیین کننده ای در تولید دارد و باید به عنوان یکی از محور های اساسی توسعه مطرح شود . صنعت چاپ علیرغم همه پیشرفت هایی که داشته است و حمایت هایی که از سوی دولت شده است بسیاری از مسائل، مشکلات و گرفتاری ها رنج می برد در گذشته ها بسیاری از مشاغل به این صنعت غبطه می خورند ولی امروز این صنعت اصلاً حال و روز خوبی را ندارد و چرخ چاپخانه ها به خوبی نمی چرخد . علاوه بر همه مشکلات شعار ها و وعده های دروغین مسئولین نیز باعث بی اعتمادی اهالی این صنعت شده است. البته در یک سال اخیر با حضور آقای جنتی در رأس این صنعت فضای جدیدی به این صنعت وارد شد که باعث خوشحالی است."

ماهنمامه صنعت چاپ شماره 395